De Tijd: ‘Decentraler internet komt er, maar moet eerst door fase van desillusie’

I had the opportunity to meet De Tijd’s Roland Legrand while in Brussels, Belgium. It was an incredible conversation that I’m sure could have led to a series of articles. Thank you for the honor, Roland.

Source: De Tijd

De antropoloog en futurist van de digitale wereld Brian Solis is optimistisch over de pogingen het web te hervormen, decentraler te maken en de gebruikers meer macht te geven. Hij waarschuwt wel dat dat zogeheten web3 eerst door een ‘vallei van de desillusie’ moet.

Het web is intussen toe aan een derde versie, web3, een beweging die streeft naar decentralisering op het internet om gebruikers meer controle over hun data en bezittingen te geven. De blockchain speelt daarin een belangrijke rol, de technologie die bezit en transacties bijhoudt in een digitaal register.

Het is een antwoord op web 2.0, het web van de sociale media en de grote internetbedrijven die grote hoeveelheden data over hun gebruikers verzamelen en controleren. Bij de opkomst daarvan was de belofte dat iedereen zich kon uiten op het web. Solis was toen uitgesproken positief, maar die inschatting is veranderd. ‘Ik geloofde dat web 2.0 informatie zou democratiseren en dat het iedereen een stem zou geven, zegt antropoloog en futurist Brian Solis, die Global Innovation Evangelist is bij het Amerikaanse softwarebedrijf Salesforce.

‘De goede kant van de sociale media is dat het ons inderdaad een stem gaf, maar dat is meteen ook de slechte kant. Het leidde ook tot het zaaien van verdeeldheid. Ik had niet verwacht dat de samenleving zo kwetsbaar was voor manipulatie en desinformatie’, zegt Solis.

De sociale media werken bovendien verslaving in de hand door je op basis van het aantal likes en volgers aan te zetten steeds meer te doen op hun websites en apps. ‘Dat is een ongezonde verhouding met technologie en het geeft een verkeerd beeld van wat de betekenis van het leven is. Niemand hoort graag dat hij verslaafd is, maar we moeten veel meer doen aan het probleem en daarbij hebben we hulp nodig van onze regering’, zegt Solis

Beloftes

Web3 moet daar een alternatief voor vormen. ‘De belofte van web3 is dat jij de controle krijgt over je data en hoe die worden gebruikt, in plaats van dat die data in handen van enkele grote bedrijven zijn die al die informatie controleren’, zegt Solis. Maar, zo vervolgt hij meteen, ‘dat is de belofte, we zien het nog niet.’

Op dit moment valt een grote ongelijkheid op in het web3-systeem, merkt Solis op. 80 procent van de marktwaarde van non-fungible tokens (NFT’s) is geconcentreerd bij 9 procent van de accounts. Zo’n tokens zijn eigendomsbewijzen op een blockchain van digitale objecten en groeiden vorig jaar uit tot een ware hype. Ook bij de productie van cryptomunten valt die sterke bezitsconcentratie op. 0,1 procent van de bitcoin-ontginners is goed voor de helft van de ‘productie’ van de munt.

‘Daarnaast is het heel moeilijk om web3 te beginnen gebruiken’, zegt de futurist. Je moet een digitale portefeuille hebben, cryptomunten zoals bitcoin of ethereum kopen om daar vervolgens een NFT mee aan te schaffen en vervolgens moet die NFT veilig worden opgeslagen. ‘We kunnen klagen over de klassieke banken, maar zij bieden wel een betrouwbare ervaring. De gebruikservaring van web3 zal verbeteren, maar is momenteel een grote hinderpaal.’

Inmiddels staan de cryptomunten onder zware druk, met verschillende munten die sinds begin dit jaar aanzienlijk minder waard werden (in dollar). Volgens de Amerikaanse durfondernemer Kevin Rose zal dat projecten ontmoedigen die enkel gericht zijn op geld verdienen.

‘Rose is gefocust op de onderbouw van web3 die ons van gewone gebruikers tot belanghebbenden maakt’, zegt Solis. De digitaal antropoloog haalt er de hype-cycle van het onderzoeksbedrijf Gartner bij die beschrijft hoe een technologie van een piek van overdreven verwachtingen afdaalt naar de ‘vallei van de desillusie’ om vervolgens een helling van inzicht op te gaan om uiteindelijk te belanden bij een productief gebruik.

Desillusie

Voor web3 denkt Solis ‘dat we aan het begin staan van de tocht naar de vallei van de desillusie. Crashes, het wegvallen van vertrouwen en oplichting kunnen daar deel van uitmaken’. Maar uiteindelijk zullen er nuttige projecten in de kijker komen en zullen die betere gebruikservaring bieden. ‘We gaan dat niet morgen of volgend jaar zien, maar wel de komende vijf jaar. Het zal leiden tot ervaringen die we ons nog niet kunnen voorstellen.’

Mensen begrijpen al dat er een zekere waarde verbonden is aan cryptomunten en dat je NFT’s kunt bezitten, maar daarmee weten ze nog niet wat het belang is van een digitale portefeuille om je eigen data te beheren. Bij die data kunnen ook je sociale contacten zitten, een geheel nieuw gegeven zijn. Aan het snappen en gebruiken van web3 zijn met andere woorden wat inspanningen verbonden. Ondernemers, gebruikers en politici gaan werk hebben om de nieuwe mogelijkheden te benutten en de kwalen van web 2.0 te bestrijden.

De essentie

Brian Solis is een digitaal antropoloog en futurist. Hij waarschuwt voor de ongezonde invloed die sociale media hebben op gebruikers.

Web3 kan die gebruikers tot stakeholders maken en hen de controle teruggeven over hun data, maar die beloftes zijn nog niet ingelost.

Web3 gaat de komende tijd door een fase van ontgoocheling, de ‘vallei van de desillusie’, maar de komende vijf jaar komen er nuttige toepassingen en nieuwe mogelijkheden, zegt Solis.